Vrijmetselarij

Loge Concordia Vincit Animos

  • Loge CVA
  • Vrijmetselarij
  • Agenda
  • Interesse?
  • Artikelen

Oprichtingsperiode

Waardoor is de vrijmetselarij opgericht?

Om te begrijpen waardoor de vrijmetselarij werd opgericht is een terugblik nodig.
Er zijn 2 soorten vrijmetselarij: Speculatieve en Operationele of uitvoerende vrijmetselarij.

De ‘speculatieve’ Vrijmetselarij heeft een aanloop van honderden jaren gekend, en ontleent en dankt haar oprichting, beginselen, grondslagen en doelstelling aan een bijzondere periode met bijzondere omstandigheden.

De 16de en 17de eeuw waren voor de burgerij niet zo vrolijk en rustig als we vaak denken. We hadden eerst de tachtig jarige oorlog in Europa en vervolgens de 40 jarige oorlog. Het was een onrustige en absoluut wrede periode. Een rampen-periode vol met oorlogen tussen gretige machtshebbers uit Spanje, Frankrijk, Duitsland, Zweden, Engeland en de Lage Landen.  Met de bevolking als lijdend voorwerp.

De Founding Fathers van de vrijmetselarij uit begin achttiende eeuw leefden in een weerbarstige en bedreigende wereld. Deze initiatiefnemers zochten naar licht en verlichting.

Een Vaandel van Vrijheid

Ook in de Lage Landen heerste een periode van vernedering van de gewone burger. Voortgestuwd door Kennis en Wetenschap inspireerden Coornhert, Spinoza, Descartes en Newton de meest weerbare positivisten van die tijd.
Zij droegen een Vaandel van de rechten van de individuele mensen. Het was een vaandel van het oer-recht om zélf te geloven, te denken, te uiten en dus …  te zijn.

Een aanzet voor wat wij nu zouden noemen ‘het non-discriminatie-beginsel’. De Founding Fathers van de vrijmetselarij namen dat over.


Het ging vooral om de vrijheid van het individu: de vrijheid van geloofsovertuiging en vrijheid van levensovertuiging.  
En dat is uit vrijmetselaars-grondwet nog steeds af te leiden. Onze godfathers bleken achteraf gesproken eigenlijk samenlevings-architecten van hun en ook dus van onze toekomst.

Verlichting

De kiem van de huidige vrijmetselarij ligt dus in de woelige omstandigheden van de 16de en 17de eeuw. De gegoede burgerij reageerde op samenspannende of concurrerende hoofdrolspelers uit de adel, patriciaat, regenten, koningen, keizers, bisschoppen en dominees.

Zij zagen een schijnsel van licht in duistere tijden, en daarom werden in Schotland en Londen begin 18de eeuw de eerste vrijmetselaarsorganisaties opgericht.

In Londen werd de niet-vrijmetselaar dominee Anderson de samensteller van een soort grondwet met beginselen en grondslagen: 'bouwen aan jezelf om te komen tot een betere wereld.'  

Dat schreef hij in opdracht van de eerste Vrijmetselaars Grootloge in Londen (The Grand Lodge) uit 1717. Een ‘Verklaring van de Rechten van de Mens’ avant la lettre.

Een nieuw moraal stond op tegenover de heersers; het individu, de burger, de kunstenaar, de componist, de filosoof en de wetenschapper zochten naar vrijheid van geloofsovertuiging, levensovertuiging.

Werken aan een samenleving met persoonlijke vrijheid zonder betutteling. Er stond wat te gebeuren en er gebeurde daarna veel.